Skildringa av omforminga av eit tun og ei gamal løe på Voss frå tradisjonelt landbruk til ein restaurant,selskapslokale og eit lite hotell. Bloggen vil handla om det som har hendt og vorte gjort og om det som hender framover på vegen mot å verta noko for oss sjølve.
Ja no er det verkeleg jolakort stemning her. Vårherre har drysst ned puddersnø i passelege mengder på hage og hus og laga ein nasjonal romantisk stemning rundt nøvene.
Hin dagen hadde me Anne frå Komplett Utemiljø på vitjing. Bakgrunnen var at me har engasjert dei til å laga ein overordna plan for uteområdet i tunet. Me tykkjer det er viktig at ikkje berre innsida av løa vert bra, det er minst like viktig at uteområdet er bra.
Då var me i gang med avkøyrsla. Jan i frå Skutle Betong stilte på kort varsel og var her i tolv tida midt i ei tett snøbye. Me streka opp og målte og så sette han i gang. Det er berre avkøyrsla ca 4m frå vegekanten som vert laga no, resten tek me til våren når det er betre forhold. Men dette var ikkje til å utsetja - sjå forrige innlegg.
I dag var det hektisk aktivitet med å isolera og leggja jern på uteplassen sidan frosten nærmar seg. Ikkje så greitt å støypa på frose underlag veit de..
No er omsider revidert søknad om parkeringsplass innlevert med lovnad om kjapp sakshandsaming so no er det nett før.
Uteplassen vert laga etter standard oppskrift - fjerna matjord og skrapmasse, fylla på pukklag, retta opp og ta høgder, runde med hoppetussa, leggja ut singel, ny runde med hoppetussa, finavretta, støypa etc - så langt er me straks ferdige med å leggja på singel. Støyping vert det om eit par veker.
I går hadde me representantar for blikkenslagarfirmaet og firmaet som bereknar ventilasjonsanlegget, samt byggmeister og arkitekt på besøk. Bakgrunnen var at det var vanskeleg å finna plass til maskineriet til ventilasjonsanlegget innandørs og det var vanskeleg å integrera det utandørs - gamle bygningar er som regel ikkje enkle.
I løpet av neste veke vil det også verta starta opp arbeid på uteplassen og kloakkgrøfta så endeleg er me i gang att.
Det vart ein god del hedneklaoing (klø seg i hovudet) både på byggmeister og oss heilt til Jorunn fekk ein kjempeide som løyste heile problemet.
Laoabrue vart delt inn i to nivå der det eine var i same nivå som golvet inn til toalettet. Nivåa er så tillaga slik at ein rampe enkelt og greitt kan leggjast ut når rullestolbrukarar er mellom gjestene, så enkelt - så greitt.
Det er spanande tider. Me har fenge ein del underhånda informasjon om at ting kan koma til å snu på slutten av veka. Me har kryssa alt som finnes av fingrar og tær og ligg med armar og føter i kryss om natta :) og står på og skaffar fram alt som trengs av informasjon for at det skal gå i orden.
Me hadde opprinneleg tenkt at andre høgda i svolene skulle kunna nyttast til noko, t.d. galleri. No viste det seg at etter at golva var støypte så vart det så som så med takhøgda nede. Me måtte flytta golva opp eit stykkje på tømro for å få 2,60m i høgd nede, som vel er minimum i eit så stort rom. Dette førte til at det vart for lågt under taket i svolene til at me kunne bruka dei til det me hadde tenkt, så spørsmålet vart om me skulle ha golv der i det heile. Etter ein del vurdering landa me på at me ville ha golv, me tykte at rommet nede ville verta litt "rart" med tak i midten og ope rundt, men også fordi me såg at me kom til å trengja lagerrom. Litt tronge lagerrom vart det men alt er betre enn ingen lagerrom og når ein byggjer om eit så gamalt hus som er planlagt til heilt andre ting må ein vera førebudd på kompromiss - mange kompromiss.
Ikkje noko nytt om byggesaka enno så i mellomtida får me fortelja litt meir om bygginga fram til no.
Under restaureringa av løa fann me mange tjukke, store heller i golv og låvebru. Desse fekk me god bruk for då me pussa opp rundt løa sidan Jorunn såg at dei ville passa fint som golv på ein uteplass der steinen til støypesiloen hadde lege. Jordmassane vart grevne ut og det vart fyllt inn att grov pukk og eit lag med fin singel på toppen. Oppå der vart så hellene lagde. Det vart eit heller grovt golv men vil nok fungera heilt fint. På kanten ut mot tunet lagde me til eit bed der det vart planta stauder og sett ned ei hengepil. Oppå kanten var det allereie sett opp eit par stabbesteinar for å sikra at ingen køyrde utom kanten. 
Møkakjellaren er eit kapittel for seg, ikkje å nemna landkummen. Under floren frå 1950 er det ein støypt møkakjellar og ein landkumme. For dei som ikkje veit kva land er så er det kort sagt kupiss. Florar på den tida vart bygde med såkalla skilt anlegg - dvs at møk og land vart samla i kvar sitt rom. Landet vart så til å byrja med køyrt ut i tønne, senare når det vart tilgang til plastslangar vart det nytta og i den tida eg hadde husdyra brukte eg ei vakuumvogn. Møka vart køyrt ut med hest og slede på ettervinteren.
Etter restaureringa gjekk det omlag fem år før me i fjor haust sette i gang med vidare arbeid i løa. Den tida var nyttig i modningsprosessen til avgjerda om å starta opp med gjestetun.
Som før beskrive var golva grovplanerte og oppfyllte med pukk. Grovplanert og plant viste seg å vera to ulike begrep så det måtte rettast opp ein del. Golvet i den største salen viste seg å vera umogeleg å retta opp samstundes som ein tok vare på takhøgda så det golvet er lagt med litt helling. Andre stader måtte ein gå laus og grava litt att, denne gongen med hakke og spade. Opprettinga vart gjort med store mengder singel som vart tippa inn låvedøra i ein stor haug før han vart frakta rundt og planert inne i dei ulike romma i løa. Deretter kom røyrleggjarar og elektrikarar på plass og la ned naudsynte røyr og trekkjerøyr før det vart finplanert igjen og kompaktert.
Neste trinn i prosessen var å leggja plast og styrofoam (isolasjon) før eg slapp til med å leggja røyr til golvvarmen. Me har lagt opplegg for golvvarme i alle golv så hjå oss skal ingen frysa :). Å leggja desse røyra var overraskande greitt takka vera eit enkelt system me kjøpte hjå Frode røyrleggjar. Det var skinner med spor i som skulle leggjast ut med eit visst mellomrom, deretter var det berre å rulla ut røyra og klikka dei ned i skinnene, snedde! Kva varmekjelde me skal nytta kjem eg attende til seinare, no er det golv.
Etter at me var ferdige med røyrene var det Skutle sin tur att med å leggja armering og ta den siste finpussen før betongbilen dukka opp med pumpe og laaang slange, tida med trillebårer er forbi. Skutlekarane spratt rundt og la ut betong, målte og nivellerte og på eit par timar var det støypt.Litt spesielt var det at det var den kaldaste vinteren på lenge, støypinga måtte gjerast på dagar med temperaturar mildare enn 10 minus og alt arbeidet gjekk føre seg med tjukke varmedressar, lange ull under og diverse anna varmt - fytterakkaren!
Før me avgjorde at me skulle satsa på dette prosjektet var me rundt til mange stader som dreiv med noko liknande det me har tenkt på. Med få unnantak fekk me klare råd om at me burde ha høve til overnatting i tunet. Me var allereie i gang med å byggja om loftet til reiskapshuset til noko anna men no ombestemte me oss og gjekk i gang med å laga eit husvære. Me hadde allereie flytta inngangen til loftet frå vest gavlen til midt på oppsida ved å laga ei ark der, no laga me ei større ark på nedsida slik at det vart ljost og luftig. Deretter vart heile husværet gipsa på innsida, kanskje ikkje alt for lurt sidan det utløyste ein monumental sparkle og pussejobb, me vert muligens litt meir forsiktige med gipsplater heretter. Etter ein seig sparkle/pusse/målejobb, der særleg Erlend var aktiv, vart det lagt golv og montert kjøken. Deretter er det vorte fora ut rundt glas og dører og lista. Det som manglar no før me er ferdige med husværet er baderommet, fliser i vindfanget, kloakk og isolasjon under golvet så kanskje me er i gang til vintersesongen.
Etter at restaureringa var ferdig såg det ut som ein krigsskodeplass i tunet og ei skikkeleg ryddeøkt sto for tur. Alt som kunne passera som ved vart kappa i ovnslengder og lagra i storsekk. Det var faktisk så mykje at me framleis har ein sekk ståande - fem år etter restaureringa.
Området ellers var grovplanert og ruskje men det var desverre korkje overskot eller pengar til å gjera noko med det straks.Først etter eit par ås såg me oss syn med å engasjera ein entreprenør til å pussa opp uteområdet.
Ei snedde gravemaskin og ein flink førar gjekk laus i tre dagar og resultatet vart ei fint tilpasa fylling på nedsida som vart dekt med matjord. På vestsida vart det pukka opp ein liten parkeringsplass som vart dekt med grus og på austsida av låvebrua, der det gamle steinlageret som var silopress på støypesiloen, vart det laga til med fin singel og grove heller så det vart ein fin uteplass. Deretter vart det sådd og planta og vips hadde me ein fin stor hage og over dobbeltså mykje plen som skulle klippast.
Floren, eller fjøset, er ikkje like gammal som resten av løa. Han vart bygd på slutten av førtitalet og avløyste den gamle tømmerfloren som sto for seg sjølv aust for løa. No var floren 55år gammal og etter kvart sørgeleg utdatert sjølv om forrige generasjon hadde oppdatert til røyrmjølk og forbrett i staden for spannanlegg og høykrybber. Nye retningslinjer for båslengder og anna gjorde at me dreiv meir som på nåde dei siste åra me hadde kyr, nybygg var heilt uaktuelt sidan kvoten på garden var i minste laget.
Det var litt vemodig å gjera dette, det markerte slutten på mange generasjonar med dyrehald og mjølkeproduksjon på garden. Det er etter kvart mange bønder som opplever dette no, alt skal vera så stort og mat skal vera så billig - me får vona dei veit kva dei gjer dei som styrer dette...
Etter at alt var demontert måtte me fjerna ein god del betong på golvet. Golvet var oppbygd slik at det først var ei plate på ca 10cm i etasjeskiljet, oppå den var det så støypt på renner, golv, båsar o.a. På det meste i båsane var det 30cm påstøyp. Me kunne sjølvsagt ha støypt opp så me fekk flatt golv men då hadde me kome i konflikt med takhøgda så me måtte nok fint pigga vekk påstøypen og koma oss ned på etasjeskiljet.